„Przebieg” to nieco złożone określenie. Nie chcąc zagłębiać się tutaj w szczegóły, można powiedzieć, że odnosi się ono do „trasy” jaką pokonuje pociąg lub tabor kolejowy, pomiędzy sygnalizatorami (semaforami albo tarczami manewrowymi).
Poniższy przykład jest pewnym uproszczeniem, na potrzeby zrozumienia ogólnych zasad i celu utwierdzania przebiegów.
Odrobina teorii
Elementami przebiegów są rozjazdy i wykolejnice oraz odcinki torów. Przebieg rozpoczyna się od semafora stojącego na jego początku.
Aby jazdy odbywał się bezpiecznie, po podaniu na semaforze sygnału zezwalającego na jazdę, nie powinno się zmieniać ułożenia zwrotnic, po których odbywa się ruch. Można to zrobić dopiero gdy pociąg lub tabor zwolni poszczególne tory.
W tym celu stosujemy utwierdzanie (lub zamykanie) przebiegów. A jego efektem jest m.in. uniemożliwienie przełożenia zwrotnic po podaniu sygnału zezwalającego na jazdę.
Spójrzmy, jak może się to odbywać przy makiecie.
Przykład
Weźmy prosty przykład:
Stacja wyposażona jest w 2 tory, 3 rozjazdy. Po dwóch torach głównych (1 i 2) mogą odbywać się zarówno jazdy pociągowe jak i manewrowe. Posterunek wyposażony jest w semafory świetlne wyjazdowe oraz wyjazdowe dla obu kierunków przy każdym torze.
Możliwe są tutaj m.in. następujące przebiegi:
| Symbol | Od semafora | Do semafora / Na tor | Ułożenie zwrotnic* |
|---|---|---|---|
| a1 | A1/2 | 1 | 1+ |
| a2 | A1/2 | 2 | 1- |
| d | D | f | 3+_ |
Ułożenie zwrotnic oznaczone „+” to tzw. pozycja zasadnicza, (często mylona z ułożeniem „na wprost”), a „-” pozycja przełożona.
Teraz sprawdzimy, jak w uproszczeniu odbywa się w utwierdzanie i zwalnianie przebiegów podczas przepuszczania pociągu spod semafora A w stronę szlaku po drugiej stronie stacji. Póki co pominiemy tu inne związane z tym czynności.
Kolejność obsługi
Aby wyświetlić sygnał zezwalający na semaforze, muszą być spełnione pewne warunki:
- wszystkie* tory muszą wykazywać niezajętość**, czyli nie może* znajdować się na nich inny pociąg lub tabor;
- rozjazdy i wykolejnice muszą być ułożone w odpowiednie położenia i zabezpieczone przez przypadkowym przełożeniem;
- Wykorzystywane rozjazdy nie mogą być elementem innej już utwierdzonej drogi przebiegu.
Pełna lista czynności jest większa, ale my skupimy się na tym fragmencie.
*) Z natury rzeczy wyjątek stanowią jazdy manewrowe.
**) Na dzień wykonania nagrania, pulpity kostkowe nie są wyposażone w moduły pozwalające odpowiednio podświetlać wszystkie szczeliny, ale pracujemy nad tym.
Obsługa pulpit nastawczego
gdy wszystkie rozjazdy są odblokowane i ułożone w odpowiednie pozycje, nie trzeba niczego przekładać; w przeciwnym razie nastawniczy obsługuje przyciski rozjazdów 1 i 3, aby odpowiednio ułożyć drogę jazdy;
nastawniczy naciska przycisk sygnału A, aby utwierdzić przebieg rozpoczynającą się od semafora A. Przebieg „a1” zostaje utwierdzony, rozjazd 1 zostaje zablokowany, a semafor A zostaje ustawiony na sygnał zezwalający na jazdę pociągową („Następny semafor wskazuje Stój”);
nastawniczy naciska przycisk semafora D, aby utwierdzić przebieg rozpoczynający się od semafora D. Przebieg „d” zostaje utwierdzony, rozjazd 3 zostaje zablokowany, a semafory A i D zostają ustawione na „Jazda z najwyższą dozwoloną prędkością”.
Teraz żadna z wykorzystywanych zwrotnic nie może zostać przełożona.
Symulacja ruchu pociągu
Następnie rozpoczyna się symulacja przejazdu pociągu. Odcinki izolowane skojarzone z modułem detektora niezajętości torów są kolejno zajmowane i zwalniane:
– kanał 1 – izolacja torowa a
– kanał 2 – izolacja torowa 1
– kanał 3 – izolacja torowa 2
– kanał 4 – izolacja torowa f
Na nagraniu symbolizowane jest to zapalaniem się pomarańczowej kontrolki przy danym kanale.
Gdy tor „a” zostanie zajęty, sygnał A zostanie przywrócony na sygnał „Stój!”;
Gdy tor „f” zostanie zajęty, sygnał D zostaje przywrócony na sygnał „Stój!”;
Gdy tor „1” zwolni się, przebieg „a1” zostanie rozwiązany, a rozjazd 1 będzie można przełożyć.
Gdy tor „f” zwolni się, zostanie zwolniony przebieg „d” i będzie można przełożyć rozjazd 3.
Potem sytuacja zaczyna się od początku.
Co dalej?
To jeszcze nie jest pełna funkcjonalność, ale już cieszy, i chyba można się „poasić” roboczym nagraniem
z zaplecza 
Brakuje wciąż podświetlania utwierdzonych i zajętych odcinków izolowanych, ale dojdziemy i do tego 